Regelmatig hoor ik deze tip voorbij komen: als je paard tijdens een buitenrit niet voorbij die enge kliko/boomstronk/hond durft, vooral niet afstappen, hoor, want dan wint hij!

Ik ben het daar niet mee eens.

Heb jij zo'n paard of pony die de benen neemt zodra je haar of hem uit de wei wil halen? Dat gedrag kan verschillende redenen hebben. En als je weet waarom je paard of pony het doet, kan je er natuurlijk ook iets aan veranderen. Hier zijn een paar tips.

Op momenten dat het me even tegenzit verzucht ik regelmatig dat het zo gemakkelijk zou zijn als je een dosis zelfvertrouwen in de winkel zou kunnen kopen. Hup, even een slok en al je problemen, belemmerende gedachten en beren op de weg verdwijnen als sneeuw voor de zon. Blijkt dat nou gewoon te bestaan!

Voordat ik me via opleidingen ging verdiepen in paardengedrag en hoe paarden leren, had een vriendin me gevraagd of ik haar twee paarden uit de wei wilde halen op een dag dat ze daar zelf door omstandigheden geen tijd voor had. Omdat ik haar paarden niet zo goed kende, bedacht ik dat het beter was om ze een voor een naar de stal te brengen, wat bij het verlaten van de wei nog best een uitdaging bleek. Met wat gewurm, gehannes en een hele snelle actie om het schrikdraad achter het eerste paard te sluiten, lukte het me uiteindelijk om een van de twee uit de wei te krijgen. Maar toen kwam het…

Afgelopen vrijdag kwam ik tijdens een wandeling een bijzonder inspirerende rij knotwilgen tegen. “Knotwilgen,” zul je misschien denken, “wat is daar nou zo bijzonder aan?” In dit geval heel veel. Behalve dat ze mijn fotografenhart sneller deden kloppen vanwege hun aparte vormen, zag ik een parallel met mensen, waaronder mijzelf.

Een paar jaar geleden had ik een drukke baan bij een groot internationaal bedrijf. Om te ontspannen ging ik graag naar de manege om paard te rijden, alleen kwam ik daar regelmatig allesbehalve relaxt vandaan. De reden? Mijn vierbenige manegemaatje Jerry kon tijdens het borstelen geen seconde stilstaan, ging alvast wandelen als ik in het zadel wilde klimmen en luisterde maar half naar de signalen die ik met mijn benen en teugels gaf zodat de voltes eieren werden en ik de hoeken alleen van een afstandje zag. Resultaat was dat ik na een paar rondjes met stoom uit mijn oren in het zadel zat en die rotknol na de les briesend terug naar zijn box bracht. Leuk hoor, dat paardrijden, lekker om te ontspannen. Not!

[Inclusief 5 tips om je (beter) te ontspannen bij je paard]

Dat hoor ik mezelf nog zeggen toen ik het helemaal niet meer naar mijn zin had bij mijn Zweedse werkgever. Een vriendin had me aangeraden om eens met een coach te gaan praten, maar daar was ik het niet mee eens. De hulp van iemand anders inroepen was voor mij een zwaktebod; ik moest er toch zelf uit kunnen komen?

Stel, je gaat eindelijk op vakantie omdat je weet dat je paarden in goede handen zijn terwijl je weg bent, want je hebt de Paarden Oppas Service ingeschakeld. Naast het voer- en bewegingsschema voor je lievelingen, laat je voor de oppas ook een uitgebreide handleiding achter voor hoe ze moet omgaan met een van hen. Die gedraagt zich namelijk niet altijd zoals je zou willen. Eigenlijk schaam je je zelfs een beetje voor het feit dat hij zich altijd losrukt op weg naar de wei, je continu in je mouw hapt als je hem leidt, onmogelijk te longeren is, of keihard tegen de staldeur staat te trappen rond voertijd.

Iedereen weet hoe het werkt. Als je een keer per week naar de sportschool gaat of gaat hardlopen, dan krijg je een betere conditie. En als je dat een paar keer per week doet, dan krijg je sneller een betere conditie. Maar als je door wat voor omstandigheden dan ook een tijdje niet kunt trainen, dan merk je dat je conditie achteruitgaat. Wat dat met het trainen van paardengedrag te maken heeft? Alles!

Het einde van je vakantie is in zicht…

… of je bent al een paar dagen aan het werk en eigenlijk ga je je steeds rotter voelen. Gewoon een gevalletje van frisse tegenzin, of is er misschien meer aan de hand? Want omdat je tijdens je vakantie alle tijd had om na te denken over je situatie thuis, op het werk en de balans daartussen, heb je je misschien gerealiseerd dat er eigenlijk al een hele tijd iets zit te kriebelen. Alleen had je voor de vakantie geen tijd om daarover na te denken vanwege je drukke baan, je gezin, je sociale contacten, je hobby’s en alle andere activiteiten waarvan je vond dat je die moest doen. Toen ging je op de automatische piloot door.

En dat lukt nu niet meer.

In het tweede deel van dit artikel (“Hoe een paard de wereld ziet”) schreef ik over hoe de ogen van een paard werken en op welke manieren ze verschillen van die van een mens. In deel 3 ga ik in op het gehoor, het reukvermogen en het gevoel van je paard. Ook die zintuigen werken namelijk anders dan die van ons en/of hebben een andere gevoeligheidsgraad, waardoor er soms grote verschillen zitten tussen wat jij hoort, ruikt of voelt en hoe je paard dat ervaart.

Als je net als ik handig bent - met je handen, met je hersenen, of met allebei - dan gok ik dat ook jij niet zo gauw iemand anders zal inroepen om je te helpen. Alleen als het echt specialistenwerk is, zoals een openhartoperatie, de reparatie van je auto of het aanleggen van een nieuw elektriciteitsnet in je huis, “mag” je dat doen van jezelf. Jawel, “mag”, want anders zou het gezichtsverlies zijn. Je kunt het immers zelf, dus waarom zou je geld verspillen en iemand anders inhuren?

In het eerste deel van dit artikel (“Aangeboren en aangeleerd”) had ik het over verschillende redenen dat een paard schrikt van dingen die wij helemaal niet eng vinden. Aan een aantal daarvan valt weinig te veranderen, omdat die nu eenmaal aangeboren zijn. Ervaring en situatie kun je wel beïnvloeden, maar in alle gevallen zal je rekening moeten houden met hoe een paard fysiek in elkaar zit, ofwel met de manier waarop een paard de wereld waarneemt. De zintuigen van een paard werken namelijk anders dan die van ons en/of hebben een andere gevoeligheidsgraad. Daardoor zitten er soms grote verschillen tussen wat jij ziet, hoort, ruikt of voelt en hoe je paard dat ervaart. In deel 2 van dit artikel ga ik in op het zicht van het paard.

Regelmatig krijg ik de vraag hoe het nou werkt, dat coachen met behulp van paarden. Zeker omdat er toch een wat zweverig aura omheen hangt. En ja, het lijkt soms inderdaad wel alsof het coachpaard de gedachten leest van de man of vrouw waar hij bij in de bak staat. Een mooie gedachte, maar het ligt net even anders...

Als je regelmatig paardrijdt of op een andere manier met paarden omgaat, zal je het vast herkennen: je paard maakt een noodsprong als er plotseling een plastic zakje opwaait. Of hij weigert om langs een boomstronk of vuilcontainer te lopen. Of hij zet het op een lopen als jullie in de buurt van een varkenshouderij komen. Allemaal dingen die wij mensen niet eng vinden. Hoe komt het dan dat je paard er zo heftig op reageert?

Als je niet duidelijk weet waar je naartoe gaat is elke stap, welke kant op dan ook, er eentje in de goede richting.

De meeste paardeneigenaren weten wat hun paard probeert te vertellen als het naar iets of iemand kijkt met opgeheven hoofd, wijd open neusgaten en opengesperde ogen: ik ben heel erg bang. Alleen laten niet alle paarden hun angst even duidelijk zien. Daarnaast is het moeilijker om vast te stellen dat je paard een bepaalde situatie een beetje spannend vindt en zich daarom anders gedraagt dan je gewend bent.

Stekels! Die kreeg ik altijd direct als iemand me deze vraag stelde. Want ik vond goede voornemens lange tijd grote onzin. Alsof je alleen maar iets aan je gewicht kon doen of meer kon gaan bewegen omdat er net een jaar voorbij was.

Herken je dit? Iemand zegt dat je meer tijd voor jezelf zou moeten nemen en je bedenkt direct redenen waarom dat niet kan. Of je moet een mailtje schrijven en stelt dat al de hele dag uit. Of je moet van jezelf meer bewegen en je nieuwe hardloopschoenen zitten na drie maanden nog steeds in de doos.